Badania nad rozwojem dzieci i młodzieży coraz częściej podkreślają, że aktywność sportowa to znacznie więcej niż tylko troska o kondycję czy zdrowie fizyczne - wzmacnianie mięśni, kości czy układu odpornościowego. Jak zauważają specjaliści zajmujący się mentalnym funkcjonowaniem człowieka, regularne uprawianie sportu stanowi naturalny trening umiejętności psychologicznych, które młodzi sportowcy mogą wykorzystywać nie tylko na boisku, ale również w nauce, relacjach rówieśniczych oraz w przyszłości - w dorosłym życiu.
Na treningach i zawodach dzieci uczą się przeżywania emocji w bezpiecznym środowisku. Stres przed startem, radość po zwycięstwie czy smutek po porażce to doświadczenia wymagające oswojenia. Trenerzy i opiekunowie często wspierają w tym procesie, ucząc prostych technik radzenia sobie z napięciem. Dzięki temu młodzi gracze stopniowo nabywają umiejętności rozpoznawania oraz regulowania emocji, które następnie przenoszą na codzienne sytuacje – takie jak sprawdziany w szkole czy wystąpienia publiczne.
Sport pomaga również w rozwijaniu zdolności poznawczych. Podczas rywalizacji piłkarskiej zawodnik musi w tym samym czasie śledzić przemieszczającą się piłkę, reagować na ruchy przeciwników i wsłuchiwać się w komunikaty trenera. Takie doświadczenia wzmacniają koncentrację uwagi, elastyczność myślenia i zdolność szybkiego podejmowania decyzji. W efekcie młody sportowiec łatwiej skupia się na lekcjach, potrafi rozwiązywać problemy pod presją czasu i lepiej adaptuje się do zmieniających się okoliczności.
Jednocześnie dyscypliny zespołowe stwarzają przestrzeń do intensywnej nauki społecznej. Dzieci ćwiczą komunikację, współpracę, wspólne podejmowanie decyzji, dzielenie się odpowiedzialnością. Te doświadczenia pomagają później w budowaniu zdrowych relacji w szkole, pracy i dorosłym życiu, a także chronią przed izolacją społeczną.
Ważnym elementem wychowania poprzez sport jest nauka cierpliwości i wytrwałości. Dziecko, które początkowo nie trafia do bramki, po okresie systematycznych zajęć zaczyna odnosić swoje pierwsze sukcesy. Proces ten pokazuje, że osiągnięcia są wynikiem konsekwentnej pracy, a porażka nie jest końcem drogi, lecz naturalnym etapem nauki i okazją do wyciągania wniosków. Młodzi sportowcy uczą się tym samym, że warto trenować nie tylko dla medali, ale także dla satysfakcji z własnego rozwoju. Ponadto, wytrwałość w dążeniu do celu – pomimo zmęczenia czy chwilowego zniechęcenia - przygotowuje do realizacji długofalowych planów. Tę postawę można później wykorzystać w szkole – podczas nauki języków obcych, przygotowań do egzaminów czy innych wyzwań edukacyjnych.
Regularny udział w zajęciach rozwija umiejętność planowania i przestrzegania zasad. Aby odnieść sukces, trzeba być punktualnym, przygotowanym i uważnie słuchać wskazówek trenera. Sport jasno pokazuje, że brak dyscypliny ma swoje konsekwencje – opuszczanie treningów czy nieprawidłowa dieta szybko przekładają się na gorsze wyniki. Zawodnicy uczą się w ten sposób samokontroli i odraczania gratyfikacji – potrafią wybrać trening zamiast spędzania czasu przy telefonie, bo wiedzą, że wysiłek przyniesie efekty.
Podsumowując, sport w życiu dzieci i młodzieży to znacznie więcej niż element zdrowego stylu życia. To przestrzeń, w której codzienny wysiłek staje się lekcją regulowania emocji, budowania motywacji, rozwijania wytrwałości, empatii, samodyscypliny czy pewności siebie. Każdy udział w zajęciach sportowych to krok w stronę większej odporności psychicznej i lepszego przygotowania do wyzwań, które czekają w szkole i dorosłym życiu. Dlatego warto patrzeć na sport nie tylko przez pryzmat wyników i medali, lecz przede wszystkim jako inwestycję w dobrostan psychiczny oraz przyszłe kompetencje.
Lech Future prowadzi nabory w ponad 40 lokalizacjach dla dzieci w wieku od 4 do 15 lat. To idealna szansa, by najmłodsi mogli dołączyć i przekonać się, jak wiele radości i korzyści daje sport. Oczywiście nic na siłę – można przyjść na dwa darmowe treningi i sprawdzić, czy dziecku się spodoba. Zapisy tutaj >>>
Autor tekstu Dr Łukasz Bojkowski
Psycholog Lech Future, pracownik Zakładu Psychologii AWF w Poznaniu. Doktor nauk o kulturze fizycznej. Współpracuje ze szkołami, związkami i zespołami sportowymi. Autor badań, wykładów, szkoleń i warsztatów z zakresu psychologii sportu. Autor trzech książek, w tym "Jak wspierać rozwój młodego sportowca. 10 zasad dla rodziców i trenerów" (2020).
Zapisz się do newslettera